همه‌ی نوشته های: حمیدرضا قائمی

رضایت مشتری معیار بسیار مهمی برای تضمین موفقیت کسب و کار شما در آینده به حساب می‌آید. اگر چه به دست آوردن مشتریان جدید اهمیت دارد اما در صورتی که رضایتشان را جلب نکنید، هرگز نمی‌توانید آن‌ها را حفظ کنید. 

در این یادداشت قرار است نگاه دقیق‌تری به رضایت مشتری بیندازیم. به این ترتیب در انتهای این یادداشت شما با رضایت مشتری و اهمیت آن، چگونگی اندازه‌گیری و همچنین بهبود رضایت مشتریان آشنا خواهید شد. در ادامه با مایا همراه باشید. 

رضایت مشتری چیست 

رضایت مشتری یکی از مهم‌ترین معیارهایی است که به کسب و کارها کمک می‌کند تا بفهمند که مشتریان آن‌ها چقدر از محصولات، خدمات و عملکرد آن‌ها راضی هستند.  

می‌توان گفت سنجش رضایت مشتری یک شاخص بسیار حیاتی برای تضمین سلامت کسب و کار است. تصور کنید که مشکلی در محصول یا خدمت شما وجود داشته باشد. به چه شکل می‌توانید از این موضوع مطلع شوید؟ امتیاز کاربران اولین زنگ خطر برای اطلاع از این موضوع به حساب می‌آید. 

افزون بر این حتی اگر شما فوق‌العاده‌ترین تیم بازاریابی را به خدمت گرفته باشید و با بهترین تیم فروش قرارداد بسته باشید اگر مشتریان شما احساس ارزشمند بودن نکنند در کنار شما نخواهند ماند. 

نحوه اندازه‌گیری رضایت مشتری 

سنجش رضایت مشتری برای درک درست مشکلات محصول یا خدمت حائز اهمیت است. متداول‌ترین روشی که اغلب کسب و کارها برای سنجش رضایت مشتری به کار می‌برند بررسی پرسش‌نامه سنجش رضایت مشتریان یا همان CSAT است که پس از ارائه‌ی خدمات به مشتریان یا پشتیبانی، برای آن‌ها ارسال می‌شود.  

اگر چه این راه ساده انتخاب اول تمام صاحبان کسب و کارها به شمار می‌آید اما گزینه‌های دیگری هم برای اندازه‌گیری میزان رضایت مشتریان وجود دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم. 

پرسش‌نامه سنجش شاخص خالص ترویج‌کنندگان (NPS) برای سنجش میزان رضایت مشتری 

شاخص خالص مروجان (NPS) میزان تمایل یک کاربر به حمایت از برند شما را اندازه‌گیری می‌کند. اگر چه این شاخص به طور مستقیم میزان رضایت مشتری را اندازه‌گیری نمی‌کند اما معیاری عالی برای مشخص کردن میزان اعتماد مشتریان و ارزشی است که آن‌ها برای محصول شما قائل هستند.  

شما به راحتی با کمک این شاخص می‌توانید میزان وفاداری مشتریان خود را ارزیابی کنید. از آن گذشته شما نه تنها می‌توانید از بازخوردهای مشتریان خود بهره ببرید بلکه می‌توانید با رفع موانع و مشکلات، طول عمر مشتریان را هم افزایش دهید. 

پرسش‌نامه سنجش شاخص تلاش مشتری (CES) 

شاخص تلاش مشتری یا همان CES به شرکت‌ها کمک می‌کند تا بفهمند استفاده از محصولشان یا دریافت پاسخ از تیم پشتیبانی آن‌ها برای مشتریان چقدر سخت است. در حقیقت صاحبان کسب و کارها با کمک این شاخص تلاش می‌کنند که با آسان‌تر کردن امور از میزان تلاش مشتری بکاهند تا بتوانند با تقویت حس وفاداری در آن‌ها درآمد کسب و کار را افزایش دهند. 

پرسش‌نامه‌های درون اپلیکیشنی 

پرسش‌نامه‌های درون اپلیکیشنی مانند پرسش‌نامه رضایت مشتریان که پس از تعامل برای مشتری ارسال می‌شود، برای مشخص کردن رضایت آن‌ها از محصول یا خدمت به کار برده می‌شود. با این تفاوت که این پرسش‌نامه هنگام استفاده از اپلیکیشن یا وب‌سایت شما ارائه می‌شود و درباره‌ی رضایت کاربر سوالاتی از او پرسیده می‌شود. به این ترتیب می‌توان بر اساس پاسخ‌های این پرسش‌نامه به راحتی میزان رضایت مشتری را محاسبه کرد. 

پرسش‌نامه سنجش رویگردانی مشتری 

درک این مساله که چه موضوعی باعث شده تا مشتریان دیگر از محصول شما استفاده نمی‌کنند از نان شب هم واجب‌تر است. بعد از این که مشتری از برند شما روی برگرداند، پرسش‌نامه‌ای برای او ارسال کنید. این پرسش‌نامه به شما کمک می‌کند تا میزان رضایت و علت خروجشان را متوجه شوید. 

شاخص‌های حفظ مشتری 

این مساله که چه عواملی می‌تواند در حفظ مشتری شما نقش داشته باشد در رسیدن به درک کامل‌تری از رضایت مشتری به شما کمک می‌کند. آیا پشتیبانی مناسب یا ارائه‌ی عالی خدمات مشتریان در حفظ مشتری نقش دارد؟ آیا داشتن قیمت‌های مناسب منجر به حفظ مشتری می‌شود؟ دانستن این موارد به شما کمک می‌کند تا تجربه‌ای عالی برای جلب رضایت تمام مشتریان خود رقم بزنید. 

تجزیه و تحلیل احساسات برای اندازه‌گیری میزان رضایت مشتری 

استفاده از هوش مصنوعی برای درک لحن عاطفی مشتریان در شبکه‌های اجتماعی، ایمیل‌ها و گفت‌وگوها می‌تواند به شما کمک کند تا به درک عمیق‌تر و واقعی‌تری از رضایت مشتری نسبت به پرسش‌نامه‌های سنجش رضایت مشتریان (CSAT) برسید. 

با کمک تجزیه و تحلیل احساسات، شما به راحتی می‌توانید مثبت، منفی یا خنثی بودن داده‌ها را مشخص می‌کنید. با این حال همانطور که می‌دانید درک احساسات حتی برای خود انسان‌ها هم دشوار است. از این رو با وجود پیشرفت‌های چشمگیری که در این زمینه به دست آمده اما تا انتهای مسیر راه زیادی باقی مانده است. 

4 راه عالی برای افزایش رضایت مشتری 

حال که به درک کاملی از رضایت مشتری و تاثیر آن در دستیابی به اهداف کسب و کارتان رسیده‌اید، وقت آن شده که نگاهی به راه‌هایی برای بهبود رضایت مشتریان بیندازیم. 

به یاد داشته باشید که به شاگردی هر آن کو شاد گردد، بود روزی که هم استاد گردد. اگر چه برخی از این راه‌ها در ظاهر ساده به نظر می‌رسند اما برای کسب نتایج عالی هر بار یکی از آن‌ها را به کار بگیرید تا بتوانید تاثیر آن را ارزیابی کنید. این امر به شما کمک می‌کند تا بفهمید که آیا این روش برای کسب و کار شما مفید است یا خیر. 

۱. روی آموزش و تسهیل عملکرد کاربر تمرکز کنید 

از بین تمام مشتریان شما، ۷۰ درصد ترجیح می‌دهند به جای برقراری ارتباط با پشتیبانی برای یافتن پاسخ سوال‌های خود، آن‌ها را در خود وب‌سایت مشاهده کنند. با این حال نیمی از کاربران اظهار داشته‌اند نمی‌توانند مشکلات خود را با کمک محتوای وب‌سایت حل کنند. از این رو آن‌ها برای رفع نیاز خود باید با پشتیبانی تماس بگیرند زیرا منابع کافی در وب‌سایت ارائه نشده است. 

به مشتریان خود همان چیزی را بدهید که می‌خواهند! در حقیقت با تمرکز بر تسهیل عملکرد کاربر تلاش کنید که از همان ابتدا تجربه‌ای عالی برای مشتریان شما رقم بخورد. گزینه‌های مختلفی را در نظر بگیرید تا بتوانید نیازهای انواع مشتریان را برآورده کنید. 

علاوه بر این تلاش کنید محتواهای آموزشی کافی در اختیار کاربران قرار داده شود. برخی از کاربران با محتواهای ویدیویی ارتباط بهتری برقرار می‌کنند. با این حال برخی دیگر از لیست اقداماتی که باید انجام شود استقبال می‌کنند.

به امتیاز محتواهای خود دقت کنید. محبوب‌ترین نوع محتوا کدام است؟ کاربران هر چند وقت یکبار محتواهای آموزشی شما را مصرف می‌کنند؟ 

برای افزایش رضایت مشتری به محتواهایی که به مشتریان خود اختصاص می‌دهید بیش از پیش توجه کنید. به روز بودن محتوا و ارائه‌ی جزییات مورد نیاز می‌تواند میزان رضایت آن‌ها را افزایش دهد. 

۲. از مشتریان خود سوال بپرسید و به پاسخ آن‌ها گوش دهید 

انسان موجودی اجتماعی است که دوست دارد درباره‌ی خواسته‌هایش، آنچه که به آن علاقه دارد و حتی چیزهایی که او را عصبانی یا ناراحت می‌کند صحبت کند. با این وجود ۷۹ درصد از کاربران اذعان داشته‌اند، نظراتی را که با کسب و کارها به اشتراک گذاشتند از طرف کسب و کارها نادیده گرفته شده‌است. 

برای افزایش رضایت مشتری هرگز مشتریان خود را که برای به اشتراک گذاشتن نظر و پیشنهاد خود وقت می‌گذارند نادیده نگیرید. 

به پاسخ‌ پرسش‌نامه‌های خود گوش دهید. تلاش کنید بفهمید این مشکل از کجا نشات گرفته است. نیازی نیست تمام چیزهایی را که مشتریان از آن‌ها ناراضی بوده‌اند را تغییر دهید. با این حال اگر رضایت مشتری برای شما مهم است باید تلاش کنید تا آن‌ها احساس کنند که شنیده می‌شوند. در حقیقت باید به آن‌ها نشان دهید که برای نظرات آن‌ها ارزش قائل هستید. 

با قدردانی از مشتریان خسته یا ناامید و تصدیق آن‌ها در نظر و پیشنهادهایشان به آن‌ها بها دهید. به آن‌ها اطمینان دهید که در آینده‌ی نزدیک چه اقداماتی را در راستای رفع مشکل مطرح شده انجام خواهید داد. 

۳. آموزش تیم پشتیبانی به منظور افزایش رضایت مشتری 

تیم پشتیبانی شما اولین افرادی هستند که مشتری پس از استفاده از محصول یا خدمت در صورت بروز مشکل با آن روبرو می‌شوند. به همین دلیل آن‌ها نقش مهمی در افزایش یا کاهش رضایت مشتری ایفا می‌کنند. 

در صورتی که کسب و کارها با جدیت به حل مشکلات مشتریان بپردازند می‌توان نرخ ریزش را تا حدود ۶۷ درصد کاهش داد. از این رو سعی کنید تیم پشتیبانی خود را آموزش دهید تا به خوبی اهمیت پاسخ در اولین برخورد را درک کنند. 

سعی کنید به هر شکلی که می‌توانید اطلاعات کافی را برای پاسخگویی به سوال مشتری یا رفع نیاز او کسب کنید. از این رو تیم پشتیبانی به ندرت برای کسب اطلاعات مورد نیاز مجدد با مشتری تماس می‌گیرد. 

شما می‌توانید با ارسال پاسخ‌های خودکار، اطلاعاتی درباره‌ی مسائل رایج و اطلاعاتی که تیم پشتیبانی برای حل مشکل به آن نیاز دارد به دست بیاورید. همچنین می‌توانید از پاسخ‌های قبلی تیم پشتیبانی خود برای حل مشکل کاربران جدید استفاده کنید. 

اگر چه سرعت در پاسخ‌دهی ضروری است اما نباید از لحن تیم پشتیبانی غافل شد. ۶۸ درصد از کاربران در آمریکا اظهار داشته‌اند که وجود پشتیبان مودب منجر به تجربه‌ای به یاد ماندنی می‌شود. 

بر این اساس اگر بتوانید در کمترین زمان ممکن به نیاز مشتری پاسخ دهید و مشکلات آن‌ها را در اولین تماس رفع کنید و ادب را رعایت کنید، می‌توانید به راحتی رضایت مشتری را افزایش دهید. 

با توجه به نقش تیم پشتیبانی در افزایش و کاهش میزان رضایت مشتریان تلاش کنید که منابع و زمان کافی را به آن‌ها اختصاص دهید. برای مثال اجازه دهید تا آن‌ها با موضوع‌های جدید آشنا شوند. نگران نباشید زیرا اختصاص دادن این زمان سودهای زیادی را برای شما به ارمغان خواهد آورد. 

۴. پشتیبانی کنش‌گرایانه 

یکی از بهترین راه‌ها برای افزایش میزان رضایت مشتری این است که راهنما و متن‌هایی رادر اختیار مشتریان خود بگذارید که حتی نمی‌دانند به آن‌ها نیاز دارند. ارائه‌ی راهنماهای مختلف درباره‌ی محصولاتتان می‌تواند از نارضایتی‌های مختلف بکاهد.  

برای مثال طبق گزارش HBR کسب و کارهایی که قبل از قطع شدن ارتباط، توانسته اند آموزش‌های کوتاهی درباره‌ی ویژگی‌های محصول در اختیار مشتری بگذارند، نرخ ریزش را تا ۶ درصد کاهش داده اند. 

راه‌های دیگری برای پشتیبانی کنش‌گرایانه وجود دارد. برای مثال شما می‌توانید محتوای مرتبط یا گفت‌وگوی آنلاین را در صفحه‌هایی که امکان بروز مشکل یا نارضایتی وجود دارد قرار دهید. 

از دیگر روش‌های پشتیبانی کنش‌گرایانه برای افزایش میزان رضایت مشتری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 

• ارسال ایمیل برای سبدهای خرید رها شده 
• تخصیص کدهای تخفیف برای محصولاتی که مشتری به آن‌ها علاقه نشان داده است 
• بالا آمدن پنجره‌ی چت پس از مدت زمانی مشخص که مشتری در صفحه‌ی محصول یا خدمت شما سپری کرده است
• ارسال ایمیل مرتبط بر اساس سابقه‌ی فعالیت آن‌ها 
• ارائه‌ی مستندات اضافی بر اساس گفت‌وگوی آن‌ها با تیم پشتیبانی 

از همین حالا شروع کنید 

رضایت مشتری در سود خالص کسب و کار، حفظ و نگهداری مشتری، هزینه‌ی جذب او و همچنین نرخ ریزش تاثیر دارد. مشتریان راضی به کسب و کار شما اعتماد و شما را به اطرافیان خود معرفی می‌کنند و به یک منبع عالی برای ارائه‌ی نظرها و پیشنهادها تبدیل می‌شوند. این منبع می‌تواند به بهبود کار شما کمک کند.

افزایش رضایت مشتری یکی از ماندگارترین و تاثیرگذارترین پیشرفت‌هایی است که می‌توانید به دست بیاورید. شما می‌توانید با تمرکز بر روی آموزش و توانمندسازی مشتریان خود رضایت آن‌ها را افزایش دهید. از آن گذشته برای افزایش رضایت مشتریان نیز  تیم پشتیبانی خود را آموزش دهید تا به موقع و دوستانه پاسخ مشتریان را بدهند.  

مشتری باید بداند که برای شما ارزشمند است. اگر مشتری زمانی را به برندتان اختصاص داد و نظر و مشکلات خود را با شما در میان گذاشت و شما او را نادیده گرفتید باید منتظر کاهش شدید رضایت مشتریان خود باشید.

شما می‌توانید با برقراری ارتباط با کارشناسان ما در مرکز نوآوری و شتابدهی مایا، سوال‌ها و مشکلات خود را با ما میان بگذارید. علاوه بر این می‌توانید از خدمات ما برای توسعه‌ی کسب و کار خود استفاده کنید.

نرخ بازده داخلی (Internal Rate of Return) یکی از معیارهای بسیار مهم مالی به شمار می‌آید که جریان‌های نقدی حاصل از یک سرمایه‌گذاری را برای ارزیابی میزان سودآوری آن در نظر می‌گیرد. به عبارت دیگر بازده سرمایه‌گذاری را با کمک جریان‌های نقدی مثبت و منفی ارزیابی می‌کنند. 

شاید این سوال مطرح شود که چرا به این نرخ بازده داخلی گفته می‌شود؟ از آنجایی که عوامل خارجی را برای ارزیابی بازدهی یک فرصت سرمایه‌گذاری در نظر نمی‌گیرند به آن بازده داخلی گفته می‌شود.  

نرخ بازده‌داخلی نرخ تنزیلی است که تمام ورودی یک فرصت سرمایه‌گذاری یا یک پروژه با کل خروجی آن برابر است. در حقیقت ارزش فعلی خالص (NPV) آن برابر با صفر است. 

هیچ گوی بلورینی نمی‌تواند سود یا زیان سرمایه‌گذاری شما را طی ۵ سال آینده نشان دهد. با این حال ابزارهایی وجود دارد که به کمک آن‌ها می‌توان ریسک و بازدهی یک پروژه یا فرصت سرمایه‌گذاری را ارزیابی کرد. فرمول بازده داخلی یکی از این ابزارها است که در این یادداشت با آن آشنا خواهید شد. علاوه بر این به بررسی نحوه محاسبه‌ی این نرخ و محدودیت‌های آن می‌پردازیم. در ادامه با مایا همراه باشید. 

نرخ بازده داخلی (IRR) چیست 

نرخ بازده داخلی (IRR) یک معیار برای تخمین میزان سودآوری یک فرصت سرمایه‌گذاری یا یک پروژه است. از این نرخ برای تجزیه و تحلیل جریان‌های نقدی تنزیل شده استفاده می‌شود و همچنین برای بودجه‌بندی سرمایه‌ نیز به کار برده می‌شود. 

هنگام محاسبه نرخ بازده‌داخلی ارزش فعلی جریان‌های نقدی آینده برابر با صفر در نظر گرفته می‌شود. به طور معمول این نرخ با هزینه سرمایه یا نرخ بازدهی مبنا مقایسه می‌شود. به عنوان مثال در صورتی که نرخ بازدهی یک پروژه از هزینه‌ سرمایه آن بزرگتر یا برابر با آن باشد این پروژه یک گزینه‌ی مناسب و سودآوری است. از طرف دیگر اگر این نرخ از نرخ بازدهی مبنا کمتر باشد پروژه گزینه‌ی سودآور و مناسبی نیست.  

به خاطر داشته باشید که هنگام تصمیم‌گیری درباره‌ی یک فرصت سرمایه‌گذاری یا یک پروژه نرخ بازدهی داخلی تنها پارامتر مهم نیست. عوامل کمی و کیفی دیگری هم در این تصمیم‌گیری نقش دارند که بدون توجه به آن‌ها در محاسبه‌های خود دچار خطا می‌شوید. 

برای محاسبه نرخ بازده‌داخلی می‌توان از فرمول ارزش فعلی خالص (NPV) استفاده کرد. با این حال به خاطر داشته باشید که برای محاسبه‌ی این نرخ، ارزش فعلی خالص را باید صفر در نظر گرفت. 

نرخ بازده داخلی نرخ رشد سالانه‌ای است که برای یک فرصت سرمایه‌گذاری انتظار داریم و علاوه بر این نرخ تنزیلی است که در آن جمع کل جریان‌های نقدی صفر باشد. این نرخ برای مقایسه‌ی فرصت‌های سرمایه‌گذاری می‌تواند مفید باشد. 

نحوه محاسبه نرخ بازده داخلی (IRR) 

همانطور که گفته شد برای محاسبه‌ی نرخ بازده‌داخلی (IRR) از همان فرمول ارزش فعلی خالص (NPV) استفاده می‌شود. 

NPV = (Cash flows / (1+r)^n) – Initial investment 

Cash flows: تمام جریان‌های نقدی یک دوره مالی 

r: نرخ بازده داخلی 

n: دوره زمانی 

Initial investment: سرمایه‌گذاری اولیه 

نرخ بازده داخلی نرخی ایده‌آل است که ارزش فعلی تمام جریان‌های نقدی آینده با هزینه سرمایه مطابقت داشته باشد. از این رو تمام جریان‌های ورودی با جریان‌های خروجی برابر خواهد بود. 

اگر چه برای به دست آوردن بازده داخلی، ارزش فعلی خالص را صفر در نظر می‌گیریم اما محاسبه‌ی دستی آن تنها از طریق آزمون و خطا امکان‌پذیر است. شما می‌توانید از نرم‌افزار اکسل برای به دست آوردن این نرخ استفاده کنید. برای محاسبه‌ی این نرخ در اکسل از تابع IRR استفاده می‌شود. 

از نرخ بازده‌داخلی نمی‌توان برای ارزیابی یک پروژه استفاده کرد. در حقیقت از این نرخ برای مقایسه‌‌ی دو پروژه استفاده می‌شود. بدیهی است که هر کدام از پروژه‌ها که نرخ بازده داخلی بالاتری داشته باشد برای سرمایه‌گذاری مطلوب‌تر است. برای درک بهتر این مساله در بخش بعد به بررسی مثالی از چگونگی محاسبه‌ و استفاده از این نرخ می‌پردازیم. 

نمونه‌ای از کاربرد نرخ بازده داخلی 

تصور کنید دو پروژه با مبلغ سرمایه‌گذاری ۵۰۰ میلیون تومان وجود دارد و شما باید بین آن‌ها یکی را انتخاب کنید. جریان‌های نقدی هر دو پروژه را برای پنج سال آینده در جدول زیر مشاهده می‌کنید. 

مبلغ سرمایه‌گذاری اولیه: ۵۰۰ میلیون تومان 

برای محاسبه‌ی نرخ بازده‌داخلی از تابع IRR در اکسل استفاده شده است. همانطور که مشاهده می‌کنید نرخ بازده‌داخلی پروژه‌ی «ب» از پروژه‌ی «الف» بیشتر است. از آنجایی که شما باید بر اساس این نرخ تصمیم بگیرید پروژه‌ی «ب» انتخاب نهایی شما خواهد بود. 

نرخ بازده داخلی چه چیزی به ما می‌گوید

نرخ بازده داخلی (IRR) برای تعیین این مساله که کدام یک از پروژه‌ها برای سرمایه‌گذاری مناسب‌تر است استفاده می‌شود. در حقیقت این نرخ بازده، سرمایه‌گذاری را ارزیابی می‌کند. 

از آنجایی که نرخ بازده‌داخلی به صورت درصد بیان می‌شود مقایسه‌ی آن با هزینه‌های تامین مالی آسان است. اگر هزینه‌های تامین مالی از این نرخ کمتر باشد پروژه برای سرمایه‌گذاری گزینه‌ی ارزشمندی به شمار می‌آید. 

به طور معمول همراه با نرخ بازده داخلی از میانگین موزون هزینه سرمایه (WACC) و ارزش فعلی خالص (NPV) استفاده می‌شود. همانطور که در بخش‌های قبلی اشاره شد این نرخ با صفر در نظر گرفتن ارزش فعلی خالص (NPV) به دست می‌آید. این بدان معنا است زمانی نرخ بازده داخلی بالا خواهد بود که ارزش فعلی خالص صفر باشد. علاوه بر این نرخ بازده داخلی باید بالاتر از میانگین موزون هزینه سرمایه (WACC) باشد. 

از نظر تئوری، به طور معمول هر پروژه‌ای که نرخ بازده‌داخلی بالاتری داشته باشد برای سرمایه‌گذاری مناسب‌تر است. با این حال شرکت‌ها به طور معمول نرخ بازده مطلوب (RRR) یک پروژه را تعیین می‌کنند. نرخ بازده مطلوب حداقل نرخ قابل قبول بازدهی است که یک شرکت انتظار دارد از طریق پروژه‌ای به آن دست پیدا کند.  

برای انتخاب گزینه‌ی مناسب نرخ بازده داخلی به طور معمول یک پروژه با نرخ بازده مطلوب مقایسه می‌شود. پروژه‌ای که نرخ بازده‌داخلی آن از نرخ بازده مطلوب بالاتر باشد به عنوان گزینه‌ی نهایی برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌شود. از این رو برای انتخاب گزینه‌ی مناسب، تفاوت نرخ بازده مطلوب و داخلی را ملاک قرار می‌دهیم. بدیهی است هر چه این تفاوت بیشتر باشد پروژه‌ مناسب‌تر خواهد بود. 

اغلب سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها از دوره بازپرداخت سرمایه استفاده می‌کنند. همانطور که از نام دوره بازپرداخت سرمایه پیدا است این دوره مدت زمانی است که با هزینه‌های سرمایه‌گذاری اولیه جبران می‌شود. 

محدودیت‌ها

اغلب سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها هنگام بودجه‌بندی سرمایه برای تصمیم‌گیری درباره‌ی سرمایه‌گذاری یا عدم سرمایه‌گذاری بر اساس میزان سودآوری نرخ بازده‌داخلی را پیش‌بینی می‌کنند. با این حال از آنجایی که این نرخ بر اساس پیش‌بینی‌ها به دست می‌آید بهتر است تنها به عنوان یک راهنما و همراه با سایر پارامترهای تعیین‌کننده به کار برده شود. 

از آن گذشته محدودیت‌هایی وجود دارد که ممکن است منجر به تصمیم‌گیری اشتباه شود. در ادامه به بررسی این محدودیت‌ها می‌پردازیم. 

مدت زمان انتظار

نرخ بازده‌داخلی مدت زمان یک پروژه یا فرصت سرمایه‌گذاری را در نظر نمی‌گیرد. به عنوان مثال تصور کنید که شما باید بین پروژه‌ی الف و پروژه‌ی ب با نرخ بازده داخلی ۲۰ درصد و ۲۵ درصد یکی را انتخاب کنید. مدت زمان اجرای این دو پروژه به ترتیب ۱ و ۳ سال است. هزينه سرمايه برای هر دو پروژه ۱۵ درصد است. 

در این مثال هر دو پروژه سودآور هستند. با این حال انتخاب پروژه‌ی ب به دلیل نرخ بازده داخلی بالاتر نمی‌تواند تصمیم مطلوب و درستی باشد زیرا مدت زمان پروژه در نظر گرفته نشده است.  

به طور کلی نمی‌توان از نرخ بازده داخلی برای مقایسه‌ی دو پروژه با ویژگی‌های متفاوت استفاده کرد زیرا ممکن است ما را دچار اشتباه کند.  

نرخ سرمایه‌گذاری مجدد  

در محاسبه‌ی نرخ بازده‌داخلی فرض می‌شود که جریان‌های نقدی با همان نرخ مشابه، مجدد سرمایه‌گذاری می‌شوند. از این رو ممکن است تصویر درستی از سودآوری ندهد زیرا نرخ سرمایه‌گذاری مجدد را در نظر نمی‌گیرد.  

برای حل این مشکل می‌توان از نرخ بازده داخلی تعدیل شده برای برآورد بازدهی سرمایه‌گذاری استفاده کرد. به طور معمول نرخ سرمایه‌گذاری مجدد برابر با هزینه سرمایه در نظر گرفته می‌شود. 

سخن آخر 

نرخ بازده داخلی، نرخ رشد سالانه‌ای است که انتظار می‌رود یک سرمایه‌گذاری ایجاد کند. این نرخ یک راهنمای عالی برای ارزیابی این مساله است که آیا پروژه ارزش سرمایه‌گذاری دارد یا خیر. در حقیقت اگر نرخ بازده‌داخلی بیشتر از نرخ بازدهی مطلوب باشد می‌توان این پروژه را دنبال کرد. 

از آن طرف اگر نرخ بازده داخلی یک پروژه کمتر از هزینه سرمایه باشد بهتر است از خیر سرمایه‌گذاری بر روی آن گذشت. با این حال با توجه به محدودیت‌هایی که وجود دارد بهتر است از این نرخ در کنار سایر ابزارها و پارامترها برای تصمیم‌گیری استفاده کرد تا از پیش آمدن خطاها جلوگیری کرد. 

شاید این سوال برای شما مطرح شود که چه نرخ بازده داخلی به عنوان نرخ خوب در نظر گرفته می‌شود؟ خوب یا بد بودن نرخ بازده داخلی به هزینه سرمایه و هزینه فرصت بستگی دارد. برای مثال اگر چه ما پروژه‌ای با نرخ بازدهی داخلی بالاتر را انتخاب می‌کنیم اما ممکن است یک سرمایه‌گذار، پروژه‌ای را با نرخ بازده داخلی کمتر انتخاب کند زیرا سرمایه‌گذاری در آن  پروژه با ریسک بسیار کمتری مواجه است یا زمان زیادی نمی‌برد. 

شما می‌توانید با برقراری ارتباط با کارشناسان ما در مرکز نوآوری و شتابدهی مایا علاوه بر تامین سرمایه‌ی مورد نیاز از خدمات مشاوره و منتورینگ ما هم استفاده کنید. تیم ما در مایا به شما کمک می‌کند که ایده استارتاپی خود را توسعه و پرورش دهید.

ما این روزها با ایده‌ها و راه‌حل‌های نابی روبرو می‌شویم که در نوع خود منحصر به فرد و کارگشا هستند. با این حال تمام ایده‌ها نمی‌توانند از اشتباه‌ استارتاپی که با آن مواجه می‌شوند جان سالم به در ببرند. 

اغلب کارآفرینان به دلیل کم‌تجربگی یا تخصص اندکی که دارند مرتکب اشتباه‌ استارتاپی می‌شوند. ممکن است آن‌ها علاوه بر ایده استارتاپی منحصر به فرد، تیمی منسجم با نمونه‌های اولیه قدرتمند داشته باشند اما به دلیل نداشتن تجربه‌ی کافی و عدم درک درست بازار در همان ابتدا با شکست مواجه شوند. از این رو قبل از حضور در بازار، ایده استارتاپی آن‌ها به فراموشی سپرده می‌شود. 

طبق گزارش منتشر شده توسط BLS بیش از ۲۰ درصد از کسب و کارهای کوچک در همان سال اول شکست خورده‌اند. بنابراین چگونه می‌توان از یکپارچگی اهداف کسب و کار خود اطمینان حاصل کرد و از اشتباه‌های استارتاپی عبور کرد؟ در این یادداشت ما به بررسی ۶ اشتباه استارتاپی که ممکن است برای شما گران تمام شود می‌پردازیم. در ادامه با مایا همراه باشید. 

۱. عدم ایجاد ارزش برای بازار هدف 

ارائه‌ی یک محصول یا یک خدمت برای گروه خاصی از افراد که گره‌ای از مشکلات آن‌ها باز می‌کند رویکرد صحیحی است که هر استارتاپ در شروع کار باید از آن پیروی کند. از این رو باید با شناسایی ظرفیت‌های محصول یا خدمت خود در همان روزهای ابتدایی از شکست هدف خود در بازار جلوگیری کرد. 

«Patient Communicator» یکی از نمونه‌هایی است که به دلیل عدم تناسب با نیاز بازار، با شکست مواجه شده است. در ابتدا محصول این استارتاپ، سازماندهی و انجام کارهای مطلب پزشکان مانند نوبت‌دهی  را در دستور کار خود قرار داده بود. با این حال صاحب این ایده استارتاپی هرگز نیازهای بازار را به درستی ارزیابی نکرده بود. در حقیقت او به جای مصاحبه با پزشکان تنها به نظر یکی از بستگان خود که در صنایع پزشکی مشغول به فعالیت بوده، اتکا کرد.  

در نهایت او پس از ارائه‌ی محصول متوجه شد که هیچ‌کس این محصول را نمی‌خواهد زیرا نگرانی اصلی پزشکان بیماران آن‌ها هستند و پیچدگی کارهای مطب برای آن‌ها در اولویت نیست. در نتیجه با این اشتباه، استارتاپی صاحب ایده در همان سال اول با شکست مواجه شد. 

نقل: همکاری با یک شریک قابل اعتماد و صحبت کردن با او درباره‌ی ایده‌ها، مشکلات و اهداف ضروری است. فراموش نکنید یک دست صدا ندارد! 

۲. در این راه تنها هستم 

عدم همکاری با دیگران یک اشتباه استارتاپی مهلک به شمار می‌آید. کارها را با سایر شرکا یا دوستان خود تقسیم کنید تا شروع موفق‌تر و پویاتری داشته باشید. در حقیقت سعی نکنید همه چیز را روی دوش خود بگذارید.  

همکاری با یک شریک قابل اعتماد و صحبت کردن درباره‌ی ایده‌ استارتاپی، اهداف و مشکلات پیش رو ضروری است. فراموش نکنید که یک دست صدا ندارد! 

بله حق با شماست! نمونه‌هایی مانند اوراکل وجود دارد که استارتاپ با یک نفر شکل گرفته است. با این حال برای مثال لری الیسون پس از راه‌اندازی کسب و کار خود کارها را با ۲ شریک دیگر تقسیم کرد که این امر منجر به جذب اولین و بزرگترین مشتری تاریخ یعنی سازمان سیا (CIA) شد. از این رو سعی نکنید تک تک کارها را به تنهایی انجام دهید. کمک گرفتن از سایر افراد تا به حال به کسی آسیب نرسانده است! 

۳. مدیریت غلط بودجه 

محدودیت بودجه با نام استارتاپ گره خورده است. هر استارتاپی بودجه‌ی محدودی در اختیار دارد که به یک دلیل مشخص به آن اعطا شده است. در حقیقت بودجه برای ساخت محصول و فراهم کردن شرایط ارائه در اختیار استارتاپ‌ها قرار می‌گیرد. 

از این رو مدیریت نادرست بودجه یک اشتباه استارتاپی به شمار می‌آید که می‌تواند کسب و کار را در همان روزهای ابتدایی فلج کند. برای مثال ممکن است موسس کسب و کار بودجه‌ را بسیار غیرمسئولانه برای نیازهای کوچک و غیرضروری خرج کند. در حقیقت ممکن است تصور کند که با خرید اجناس گران قیمت، محصول او به بهترین محصول بازار تبدیل خواهد شد. همانطور که می‌دانید در صورت عدم ایجاد تغییر و رشد باید کار را از ابتدا شروع کرد. با این تفاصیل بودجه را خرج موارد غیرضروری کرده است حال چگونه می‌تواند برای رفع مشکلات خود اقدام کند؟ این همان جایی است که این اشتباه استارتاپی باعث زمین خوردن کسب و کار می‌شود. 

با مدیریت صحیح بودجه و اجرای یک استراتژی مالی هدفمند می‌توانید از شکست دوری کنید. منابع، زمان مورد نیاز و همچنین محدودیت‌های بودجه را در عین شفافیت و سادگی برآورد کنید. برای این کار شما به تجزیه و تحلیل سفرهای مشتریان و مشخصات دقیق پروژه نیاز دارید. 

پس از عرضه‌ی هر محصولی برای مطمئن شدن از این مساله که محصول با نیازهای مشتریان مطابقت دارد و یا نسبت به رقبا راه‌حل بهتری ارائه می‌کنید یا خیر به یک سری تغییرات و اصلاحات نیاز دارید. بودجه‌ باید این پتانسیل را داشته باشد که برای تغییرات آماده باشد. از آن گذشته باید سهم مناسبی برای بازاریابی در نظر گرفت. برخی از استارتاپ‌ها به دلیل اختصاص دادن بودجه‌ی اندک به بخش بازاریابی با شکست مواجه شده‌اند. 

نقل: برای راه‌اندازی و توسعه‌ی کسب و کار خود عجله نداشته باشید! 

۴. عجله در راه‌اندازی و توسعه 

عجله کردن در راه‌اندازی و توسعه‌ی کسب و کار یک اشتباه استارتاپی است که می‌تواند به قیمت از بین رفتن تمام تلاش‌ و کسب و کارتان شود. یکی از مهم‌ترین لحظه‌های هر تیم استارتاپی این است که سرانجام محصول نهایی خود را عرضه کند و منتظر بازخورد اولین مشتری باشد. با این حال برای راه‌اندازی باید مطمئن شوید که همه چیز همانطور که باید، عمل می‌کند. در حقیقت نباید برای راه‌اندازی عجله داشته باشید! 

همین مساله درباره‌ی توسعه و رشد کسب و کارتان هم صدق می‌کند. اگر قصد دارید که کسب و کار خود را به سطح جدیدی ارتقا دهید مطمئن شوید که تمام جنبه‌های محصول جدید، بازار هدف و خدماتی که قرار است ارائه دهید را می‌شناسید. در غیر اینصورت تمام کسب و کارتان با خطر سقوط مواجه می‌شود. 

راه‌اندازی یا رشد و توسعه به ویژه هنگامی که اولین استارتاپ خود را راه‌اندازی می‌کنید یک گام بزرگ به شمار می‌آید. درک تمام نیازهای کسب و کار و ویژگی‌های محصول می‌تواند عامل تعیین‌کننده‌ای برای بقا و زنده ماندن یک استارتاپ باشد.

۵. زمان و مکان اشتباه

آیا تا به حال برای شما پیش آمده که تنها به دلیل حضور در زمان و مکان اشتباه دچار مشکل شوید؟ همین مساله ممکن است برای کسب و کارتان پیش بیاید. عرضه در مکان اشتباه یا ارائه‌ی بی‌موقع محصول یک اشتباه استارتاپی است که به راحتی می‌تواند منجر به شکستی فجیع شود.   

به عنوان مثال تصور کنید که می‌خواهید یک آژانس مسافرتی همراه با یک اپلیکیشن برای تلفن‌های همراه تاسیس کنید. شما برای راه‌اندازی کسب و کارتان و عملی کردن ایده استارتاپی خود بسیار مشتاق هستید. با این حال شما به این مساله توجه نمی‌کنید که اغلب آژانس‌های مسافرتی موجود در منطقه‌ی شما دارای مزیت‌های بیشتری هستند. از این رو هر چقدر هم خدمات باکیفیتی ارائه کنید ترافیک اصلی کاربران نصیب رقبای بزرگتر شما می‌شود. 

به طور کلی برای اجتناب کردن از این اشتباه استارتاپی باید بدانید محصول یا خدمت خود را در کجا و در چه زمانی ارائه کنید که این امر مستلزم تحقیق و تجزیه و تحلیل بازار مورد نظرتان است. برای مثال برای سناریو مطرح شده می‌توان به سراغ بازارهای محلی که می‌توانند از آژانس‌های مسافرتی متوسط و کوچک پذیرایی کنند رفت. 

۶. استخدام زودهنگام 

شروع زودهنگام فرآیند استخدام نیز  یک اشتباه استارتاپی مهلک و خطرناک به شمار می‌آید. از این رو ممکن است استارتاپی به جای استخدام نیروهای پاره‌وقت در مراحل ابتدایی کار، نیروهای تمام‌وقت استخدام کند. همانطور که می‌دانید نیروی پاره‌وقت یا برون‌سپاری می‌تواند زمان و هزینه‌ها را به طور قابل توجه‌ای کاهش دهد. 

این اشتباه استارتاپی در همین موضوع خلاصه نمی‌شود. اغلب کارآفرینان به جای استخدام افرادی که مهارت‌های آن‌ها متناسب با شرایط پروژه است تلاش می‌کنند که تعداد کافی از افراد را به کار گیرند. با این حال آیا اگر نیروی مورد نظر شما تخصص کافی برای اجرای ایده استارتاپی شما را نداشته باشد با مشکل مواجه نمی‌شوید؟ 

از این رو برای اجتناب از این اشتباه استارتاپی مطمئن شوید که می‌دانید تیم شما قرار است چه وظایفی را انجام دهد. بر این اساس شما می‌توانید مشخص کنید که آیا به نیروی تمام‌وقت نیاز دارید یا می‌توان با یک نیروی پاره‌وقت هم کار را پیش برد. از آن گذشته با مشخص کردن وظایف خود می‌توانید تشخیص دهید که آیا نیروی مورد نظر می‌تواند شما را به اهدافتان نزدیک کند یا خیر. 

نقل: به جای ترسیدن از شکست‌ از اشتباه‌های خود درس بگیرید! 

سخن آخر 

اگر چه در این یادداشت به بررسی اشتباه‌های استارتاپی پرداختیم اما پیش آمدن گاه و بیگاه اشتباه استارتاپی اجتناب‌ناپذیر است. نگران نباشید! این مسیری است که سایر کارآفرینان جوان پیش از شما طی کرده‌اند. 

به جای ترسیدن از شکست خوردن از اشتباه‌های خود درس بگیرید و برای بهبود شرایط کسب و کارتان تلاش کنید. ایده‌های جدید را آزمایش کنید و بازخوردها را ارزیابی کنید تا بتوانید محصول خود را مطابق با نیاز و خواسته‌ی مشتریان تغییر دهید. 

ما از همان مسیری عبور کرده‌ایم که شما و سایر کارآفرینان جوان در آن قرار دارید. بنابراین به خوبی با ترس‌ها و مشکلات آشنا هستیم. به این ترتیب اگر به دنبال یک حامی برای عبور از این راه و کسب موفقیت هستید می‌توانید از خدمات مرکز نوآوری و شتابدهی مایا استفاده کنید. ما برای وقت و تلاش شما ارزش قائل هستیم. از این رو می‌خواهیم با ارائه‌ی راه‌حل‌های مناسب مشکلات شما را برطرف کنیم.

نرخ بازگشت سرمایه یا همان ROI برای مشخص کردن بازدهی سرمایه در آینده و بازده مالی کسب و کار در گذشته استفاده می‌شود. از آنجایی که این نرخ یکی از معیارهای نشان‌دهنده‌ی موفقیت سرمایه‌گذاری به حساب می‌آید اغلب مدیران ارشد و اجرایی به دنبال مشخص کردن آن هستند. به طور معمول نرخ بازگشت‌سرمایه به شکل درصد یا نسبت مثبت یا منفی بیان می‌شود که چیزهای زیادی را از بازده مالی گرفته تا بهره‌وری را توصیف می‌کند.

برای هر سرمایه‌گذاری باید نرخ بازگشت سرمایه را تعیین کنید. روش‌های مختلفی برای اندازه‌گیری میزان بازگشت سرمایه وجود دارد. هر آنچه که باید درباره‌ی نرخ بازگشت سرمایه برای افزایش درآمد کسب و کارتان بدانید در این یادداشت آورده شده است. در ادامه با مایا همراه باشید.

نرخ بازگشت سرمایه چیست؟

برای تمام هزینه‌های یک کسب و کار می‌توان نرخ بازگشت سرمایه را محاسبه کرد. اگر چه ممکن است نتوان نرخ مستقیمی برای برخی از هزینه‌ها یا فعالیت‌ها مانند خرید کالاهای اساسی در نظر گرفت اما هر هزینه‌ در سرمایه‌گذاری کلان سهیم است.

برای مثال می‌توان هزینه‌های ناشی از استخدام یک طراح گرافیک برای طراحی تبلیغات بنری، پرداخت هزینه‌ی عکاس برای تهیه عکس‌های مورد نیاز از کسب و کار و محصولاتتان و همچنین پشتیبانی و بررسی وب‌سایت را یک نرخ بازگشت سرمایه در نظر گرفت.

در بسیاری از موارد نرخ بازگشت سرمایه برای محاسبه‌ی میزان ارزش یک سرمایه‌گذاری به کار برده می‌شود. برای مثال هنگام تامین سرمایه بذری استارتاپ یک سرمایه‌گذار فرشته مایل است که قبل از در اختیار گذاشتن سرمایه‌ی مورد نیاز استارتاپ از بازگشت سرمایه‌ی بالقوه‌ی آن مطلع شود. محاسبه‌ی بازگشت سرمایه بالقوه به طور معمول از تقسیم درآمد یا سود سالانه‌ی شرکت بر میزان سرمایه‌ فعلی کسب و کار به دست می‌آید.

نرخ بازگشت‌سرمایه همچنین برای توصیف «هزینه فرصت» به کار می‌رود. اگر فردی پول خود را در بورس سرمایه‌گذاری کند می‌تواند انتظار داشته باشد که به طور سالانه حداقل ۲۰ درصد عایدی نصیب او شود. حال با سرمایه‌گذاری همان پول در یک کسب و کار انتظار بازگشت سرمایه‌ای مشابه یا به همان میزان را خواهد داشت و نه بیشتر

هنگام محاسبه نرخ بازگشت سرمایه یا همان ROI برای مشخص کردن بازدهی سرمایه در آینده و بازده مالی کسب و کار در گذشته استفاده می‌شود سالانه به دنبال متوسط بازده سالانه سرمایه‌گذاری که در طول دوره به دست آمده، باشید. از آنجایی که دوره نگهداری در فرمول بازگشت سرمایه در نظر گرفته نمی‌شود، محاسبه‌ی سالانه‌ی آن می‌تواند یک دورنمای خوبی از اینکه سرمایه‌گذاری چقدر سودآور است بدهد. نرخ بازگشت‌سرمایه سالانه می‌تواند به تحلیل و مقایسه عملکرد سرمایه‌گذاری در بازه‌های زمانی مختلف و معین کمک کند.

به طور کلی می‌توان گفت که نرخ بازگشت سرمایه رشد یا کاهش وجوه سرمایه‌گذاری شده در یک کسب و کار را اندازه‌گیری می‌کند.

اهمیت محاسبه نرخ بازگشت سرمایه

در یک کلام تنها کسب و کارهایی که عاقلانه، هزینه و نرخ بازگشت سرمایه را کنترل می‌کنند در طولانی‌مدت می توانند زنده بمانند.

اگر شما در یک فعالیت خاص نرخ بازگشت سرمایه‌ی بهینه‌ای مشاهده نمی‌کنید دیگر از اختصاص دادن پول به آن فعالیت صرف نظر کنید. در حقیقت شما بهتر است آن را کنار بگذارید زیرا هزینه کردن برای اهداف گمشده راهی مطمئن برای کسری بودجه و سرکوب اهداف مشخص شده کسب و کار است.

از آنجایی که نرخ بازگشت سرمایه به شما این امکان را می‌دهد که ثمره‌ی سرمایه‌گذاری خود را ببینید کنترل و نظارت بر آن هنگام اداره‌ی یک کسب و کار بسیار ضروری است.

چه نرخ بازگشت سرمایه‌ای «خوب» تلقی می‌شود

آنچه که به عنوان یک نرخ بازگشت‌سرمایه مطلوب در نظر گرفته می‌شود به سرمایه‌گذاری شما بستگی دارد. برای مثال وقتی شما برای خرید تجهیزات جدید هزینه می‌کنید نرخ بازگشت سرمایه را باید بر اساس بهره‌وری بسنجید. از طرف دیگر برای پی بردن به نرخ بازگشت سرمایه هزینه‌های بازاریابی باید به میزان فروش نگاه کنید. به طور کلی بازگشت سرمایه شما از هزینه‌هایی که صرف سئو و دیجیتال مارکتینگ کرده‌اید نمی‌تواند با بازگشت سرمایه مطلوبتان از سرمایه‌گذاری در یک کارخانه‌ی تازه تاسیس یکی باشد.

نرخ بازگشت سرمایه دو رقمی برای تازه‌کارها نرخ مطلوب و مناسبی به حساب می‌آید. در صورتی که توانستید بازگشت سرمایه‌ با درصد بالایی را شناسایی کنید بهتر است به بررسی عملکرد خود بپردازید تا بتوانید روی نقاط مثبتی که باعث موفقیت شما شدند بیشتر سرمایه‌گذاری کنید.

قبل از امضای قرارداد و هزینه کردن بهتر است درباره‌ی نرخ بازگشت‌سرمایه واقع‌بین باشید. با دقت آن را در نظر بگیرید و بی‌درنگ دست به خرید بزرگ نزنید. وعده‌ی سر خرمن نمی‌تواند نتیجه‌ی خوبی برای شما داشته باشد. از این رو بهتر است مراقب باشید که پول خود را کجا سرمایه‌گذاری می‌کنید. در نظر بگیرید که آیا سودآوری سرمایه‌گذاری شما افزایش پیدا می‌کند یا خیر. در حقیقت آیا این سرمایه‌گذاری به شما این امکان را می‌دهد که نرخ بازگشت‌سرمایه خود را افزایش دهید و به درصدهای بالاتری برسانید  یا خیر.

مشکلات پیش روی پیش‌بینی نرخ بازگشت سرمایه

شاید شما هم جز آن دسته از افرادی باشید که تصور می‌کنید می‌توان به راحتی نرخ بازگشت‌سرمایه را پیش‌بینی کرد. با این حال بد نیست بدانید هیچ‌کس نمی‌تواند آینده را ببیند. از طریق کلان داده‌ می‌توان میانگین‌ها را بدست آورد اما تنها یک سرمایه‌گذاری سنجیده می‌تواند بازدهی مثبتی داشته باشد. سرمایه‌گذاری کورکورانه و بدون انجام تحقیقات کافی هرگز ایده‌ی خوبی نیست.

قبل از سرمایه‌گذاری حتما طرف مقابلتان را ملاقات کنید.در محل کسب‌و‌کار مورد نظر گشتی بزنید و با آن بیش از پیش آشنا شوید. از آن‌ها اسناد و مدارکی بخواهید که ثابت شود آن‌ها همان کسی هستند که ادعا می‌کنند.

به خاطر داشته باشید که هر کسی می‌تواند شرکت خود را ثبت کند و یک فضای کاری اجاره کند اما این بدان معنا نیست که نرخ بازگشت‌سرمایه مثبت در انتظار شما خواهد بود.

برای مثال اگر در سال ۲۰۱۰ در بیت‌کوین سرمایه‌گذاری کرده‌اید و در ابتدای سال ۲۰۱۸ آن را فروخته‌اید پول کلانی به جیب زده‌اید. با این حال اگر در ابتدای سال ۲۰۱۸ به سراغ سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین رفته‌اید و هنوز آن را نگه داشته‌اید به احتمال زیاد این روزها خیلی خوشحال نیستید. در حقیقت دو سرمایه‌گذار که سرمایه‌گذاری یکسانی دارند بسته به زمان سرمایه‌گذاری می‌توانند تجربه و دیدگاه‌های بسیار متفاوتی داشته باشند.

شما باید پیشینه‌ی مالی کسب و کار و تمام اسناد و مدارک آن‌ را زیر و رو کنید. بدون دقت کافی انتظار شگفتی‌های ناخوشایند را داشته باشید. انجام تحقیقات مناسب قبل از تزریق پول در یک کسب و کار شانس شما برای تحقق نرخ بازگشت‌سرمایه مثبت را افزایش می‌دهد.

محدودیت‌های نرخ بازگشت سرمایه

محاسبه نرخ بازگشت‌سرمایه به شما در دوراندیشی و آینده‌نگری مالی بسیار کمک می‌کند. با این حال اندازه‌گیری موفقیت کسب و کار بر اساس این نرخ محدودیت‌هایی هم دارد. در این بخش به سه محدودیتی که باید در نظر بگیرید می‌پردازیم.

• نرخ بازگشت‌سرمایه ی بالاتر به معنی افزایش جریان نقدی نیست. در حقیقت ممکن است شما با کسب و کاری مواجه شوید که علی رغم بالا بودن نرخ بازگشت سرمایه به طور مداوم جریان‌های نقدی خود را از دست می‌دهد. این سرمایه‌گذاری برای شما بسیار پرهزینه خواهد بود. با در نظر گرفتن نرخ بازگشت سرمایه به تنهایی برای ارزیابی سلامت امور مالی شما به درک ناقصی از وضعیتتان می‌رسید.
• برای محاسبه‌ی دقیق نرخ بازگشت سرمایه شما باید به درک کاملی از هزینه‌های آینده‌ی کسب و کار خود برسید. اگر هنوز اعداد و ارقام مشخص و دقیقی برای هزینه‌های آینده‌ در دست ندارید یا اگر اعداد محاسبه شده‌ی شما متغیر هستند مانند نرخ بهره‌ که ممکن است تغییر کند بازگشت سرمایه شما نمی‌تواند صحیح باشد.
• نرخ بازگشت‌سرمایه تنها و تنها موفقیت مالی یک پروژه را اندازه‌گیری می‌کند. به عنوان مثال سرمایه‌گذاری در تجهیزات جدید برای کارمندان ممکن است نرخ بازگشت سرمایه منفی داشته باشد اما در عین حال باعث راحتی کار و خوشحالی و ماندگاری کارمندان شما می‌شود. در حقیقت این نرخ منافع غیرمالی یک سرمایه‌گذاری را در بر نمی‌گیرد.

نرخ بازگشت سرمایه اطلاعات خاصی را ارائه‌ می‌دهد که تمام جوانب کسب و کار شما را پوشش نمی‌دهد. در حقیقت اگر چه یک نرخ بسیار مهم و مفید است اما در داده‌هایی که ارائه می‌دهد محدود است.

مزیت‌های محاسبه‌ی نرخ بازگشت سرمایه

درک عایدی و تاثیر تزریق سرمایه در کسب و کار شما هنگام اتخاذ تصمیم برای آینده مفید و ضروری است. در حقیقت محاسبه‌ی نرخ بازگشت سرمایه می‌تواند به شما کمک کند تا امور مالی خود را تجزیه و تحلیل کنید و درباره‌ی آینده‌ی شغلی خود بهتر تصمیم بگیرید. در ادامه به دو مزیت دیگری که محاسبه‌ی نرخ بازگشت سرمایه برای شما فراهم می‌کند می‌پردازیم.

• استفاده از نرخ بازگشت‌سرمایه به صاحبان کسب و کارها اجازه می‌دهد تا پروژه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت را رهگیری و تجزیه و تحلیل کنند. شما می‌توانید اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت خود تعیین کنید. سپس نرخ بازگشت‌سرمایه می‌تواند سرعت شما در دستیابی به اهدافتان را اندازه‌گیری کند.
• نرخ بازگشت سرمایه به شما کمک می‌کند عملکرد مالی کسب و کار خود را ارزیابی کنید. دانستن این نرخ کسب و کار شما را با وجود سودآوری پایین میانگین در مسیر خود نگه می‌دارد. در حقیقت این نرخ یک یادآوری خوب به منظور حفظ استاندارد امور مالی به شمار می‌آید.

فرمول نرخ بازگشت سرمایه

فرمول نرخ بازگشت سرمایه یک معادله‌ی بسیار ساده است که از آن برای محاسبه‌ی موفقیت سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود. همانطور که اشاره شد یکی از راه‌های محاسبه‌ی نرخ بازگشت سرمایه تقسیم سود خالص (بازده) بر مبلغ سرمایه‌گذاری شده است. در نهایت برای بدست آوردن درصد، حاصل این تقسیم را در ۱۰۰ ضرب می‌کنیم.

روش دیگر برای محاسبه‌ی نرخ‌بازگشت سرمایه به این شکل است که ابتدا هزینه‌ها را از سود به دست آمده از سرمایه‌گذاری کم کنیم و سپس حاصل را تقسیم بر هزینه‌ها کنیم. در انتها برای بدست آوردن درصد، حاصل این تقسیم را در ۱۰۰ ضرب می‌کنیم.

به عنوان مثال تصور کنید که شما دست به یک خرید بزرگ مانند خرید خانه زده‌اید. از این رو فرض کنید شما خانه‌ای به مبلغ ۲ میلیارد تومان خریداری کرده‌اید. پس از سه سال زندگی در خانه‌ی خود، آن را به قیمت ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان می‌فروشید. در نتیجه پس از سه سال ارزش خانه‌ی شما ۵۰۰ میلیون افزایش یافته است.

۵۰۰ میلیون تومان در حقیقت اختلاف بین سود از سرمایه‌گذاری و هزینه‌ی شما است. برای به دست آوردن نرخ بازگشت سرمایه کافی است این عدد را تقسیم بر هزینه‌ی ابتدایی کنیم. از این رو نرخ بازگشت سرمایه در اینجا طبق روش دوم ۲۵ درصد است.

اجازه دهید برای درک بهتر یک مثال دیگر را با یکدیگر مرور کنیم. تصور کنید شما ۱۰۰ میلیون تومان خود را در یکی از سهم‌های بازار بورس سرمایه‌گذاری کرده‌اید. پس از ۱۲ ماه سهام خود را به مبلغ ۱۶۰ میلیون تومان می‌فروشید. نرخ بازگشت سرمایه‌ی شما طبق روش دوم ۶۰ درصد است.

سخن آخر

روش‌های اندازه‌گیری نرخ بازگشت‌سرمایه به طور کلی روش‌های دقیقی نیستند. در حقیقت به طور تقریبی ما این نرخ را محاسبه‌ می‌کنیم. اگر چه پیش‌بینی دقیق‌تر شما را در نزدیک‌تر شدن به اهدافتان بیشتر کمک می‌کند اما باید انتظار خطاهایی را هم داشت.

درست است که نرخ بازگشت‌سرمایه تخمین زده می‌شود اما محاسبه‌ی آن را نادیده نگیرید. این نرخ به شما کمک می‌کند تا روند رشد و پیشرفت کسب و کار خود را تجزیه و تحلیل کنید تا بتوانید با اتخاذ تصمیم‌های به موقع این روند را بهبود ببخشید.

درک نرخ بازگشت سرمایه یک پروژه یا کمپین بازاریابی به شناسایی روش‌های موفق ختم می‌شود. بسیاری از کسب و کارها از نرخ بازگشت سرمایه برای شناسایی روش‌های بازاریابی و تبلیغات استفاده می‌کنند. در حقیقت آن‌ها تلاش می‌کنند استراتژی‌هایی با بیشترین بازده را بر اساس موفقیت‌های قبلی شناسایی کنند. به این ترتیب می‌توان گفت این نرخ نه تنها معیار خوبی برای بررسی موفقیت کسب و کار است بلکه می‌توان از آن برای پیش‌بینی ماه‌های پیش رو استفاده کرد.

شما می‌توانید با برقراری ارتباط با کارشناسان ما در مرکز نوآوری و شتابدهی مایا علاوه بر یافتن پاسخ سوال‌های خود با چگونگی سرمایه‌گذاری یا جذب سرمایه آشنا شوید تا با فراهم کردن شرایط مناسب توسط تیم ما در این مرکز بتوانید به اهداف خود دست پیدا کنید.

ارائه‌ی یک تعریف دقیق از یک استارتاپ نوپا می‌تواند دشوار باشد. به طور کلی می‌توان گفت استارتاپ به کسب و کاری گفته می‌شود که در شرایط عدم اطمینان دست به تولید محصول یا ارائه‌ی خدمت می‌زند. به عبارت دیگر کسب و کاری که برای حل مشکلی به میدان می‌آید که راه‌حل مشخصی ندارد و موفقیت آن هم تضمین نمی‌شود. اگر چه سرمایه‌گذاری در استارتاپ به طور بالقوه سودآور است اما قبل از سرمایه‌گذاری باید این موضوع را درک کنید که با ریسک بسیار زیادی همراه است. اکثر استارتاپ‌ها در همان ابتدا شکست می‌خورند. ممکن است حتی با وجود انجام تحقیقات کامل در نهایت با جیبی پر از هیچ روبرو شوید. در ادامه اهمیت سرمایه‌گذاری در استارتا‌پ و همچنین چگونگی آن را با یکدیگر مرور خواهیم کرد. در ادامه با مایا همراه باشید. 

پلت‌فرم‌های سرمایه گذاری در استارتاپ 

افراد عادی می‌توانند از طریق سایت‌های سرمایه‌گذاری جمعی در استارتاپ‌ها سرمایه‌گذاری کنند. پلت‌فرم‌های سرمایه‌گذاری در استارتاپ مجموعه‌ای متشکل از شرکت‌ها را در اختیار شما می‌گذارد و با حداقل خرید می‌توانید کار خود را شروع کنید. از مهم‌ترین پلت‌فرم‌های تامین مالی جمعی استارتاپ‌ها می‌توان به SeedInvest و Wefunder اشاره کرد. 

سالانه هزاران شرکت درخواست خود را مبنی بر پیوستن به پلت‌فرم ما ارسال می‌کنند که ما ۳ درصد از این درخواست‌ها را تایید می‌کنیم. 

کندریک نگوین، موسس پلت‌فرم سرمایه‌گذاری جمعی ریپابلیک 

شما می‌توانید در این پلت‌فرم‌ها سرمایه‌گذاری در استارتاپ را با ۱۰۰ دلار شروع کنید. با این حال برای شروع سرمایه‌گذاری در یک استارتاپ در SeedInvest به حداقل ۵۰۰ دلار نیاز دارید. 

AngelList یکی دیگر از پلت‌فرم‌های سرمایه‌گذاری در استارتاپ به شمار می‌آید که ساز و کار در آن با سایر وب‌سایت‌های واسطه متفاوت است. در حقیقت سرمایه‌گذارانی می‌توانند از AngelList استفاده کنند که حداقل درآمد آن‌ها ۲۰۰۰۰۰ دلار باشد یا دارایی خالص آن‌ها حداقل ۱ میلیون دلار باشد. لازم به ذکر است که حداقل سرمایه‌گذاری در AngelList هزار دلار است. 

تا چه میزان می‌توان در استارتاپ‌ها سرمایه‌گذاری کرد 

سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای باید نسبت به این موضوع آگاه باشند که ممکن است طی یک دوره‌ی ۱۲ ماهه تا حداکثر یک مبلغ قادر به سرمایه‌گذاری در استارتاپ از طریق تامین مالی جمعی باشند. طبق دستورالعمل‌های SEC اگر در آمد سالانه یا دارایی خالص شما کمتر از ۱۰۷ هزار دلار باشد می‌توانید تا ۲۲۰۰ دلار یا ۵ درصد از درآمد سالانه‌ی خود را به سرمایه‌گذاری در استارتاپ اختصاص دهید. اگر درآمد سالانه و دارایی خالص شما بیش از ۱۰۷ هزار دلار باشد می‌توانید تا ۱۰ درصد از درآمد سالانه‌ یا ارزش خالص دارایی خود را برای سرمایه‌گذاری در استارتاپ در نظر بگیرید. لازم به ذکر است که میزان سرمایه‌گذاری شما نمی‌توانید بیش از ۱۰۷ هزار دلار باشد. 

صرف اینکه شما می‌توانید تا مبلغ مشخصی را در استارتاپ‌ها سرمایه‌گذاری کنید به این معنی نیست که شما باید تمام این مبلغ را به سرمایه‌گذاری اختصاص دهید. در حقیقت مبلغی برای تخصیص مناسب است که بیش از حدی نباشد که شما در صورت ورشکست شدن استارتاپ یا به خصوص طولانی شدن روند رشد آن آسیب ببینید. 

کارشناسان به طور معمول به جای سرمایه‌گذاری بزرگ در یک استارتاپ توصیه می‌کنند که در چند استارتاپ مختلف سرمایه‌گذاری کوچک کنید. برای مثال AngelList در دستورالعمل‌های سرمایه‌گذاری خود به این موضوع اشاره کرده است که تنها زمانی سرمایه‌گذاری کنید که توانایی و سرمایه‌ی کافی برای انجام ۱۵ تا ۲۰ سرمایه‌گذاری را داشته باشید. 

شاید این سوال مطرح شود که چرا باید سرمایه‌ی خود را بین چند استارتاپ مختلف تقسیم کنیم. از آنجایی که سرمایه‌گذاری در استارتاپ امری خطرناک همراه با ریسک زیاد به شمار می‌آید شما با تقسیم سرمایه‌ی خود بین چند استارتاپ این ریسک را کاهش می‌دهید. برای مثال اگر در پنج استارتاپ مختلف سرمایه‌گذاری کنید و چهارتا از آن‌ها شکست بخورند باز هم یک برگ برنده دارید که ممکن است از سرمایه‌ی شما محافظت کند. 

شما باید انتظار داشته باشید که ضررهای شما بیش از چیزی باشد که به دست می‌آورید. 

AngelList 

چگونگی سرمایه‌گذاری در استارتاپ 

وقتی از طریق یک تامین مالی جمعی در یک استارتاپ سرمایه‌گذاری می‌کنید با این شرکت قرارداد سرمایه‌گذاری منعقد می‌کنید. به طور کلی چهار نوع قرارداد سرمایه‌گذاری وجود دارد که هر یک از آن‌ها شرایط مختلفی برای کسب درآمد از سرمایه‌گذاری فراهم می‌کنند. 

• بدهی. این نوع قرارداد با پول شما مانند وامی که سود مشخصی به آن تعلق می‌گیرد رفتار می‌کند. عایدی شما طی این قرارداد ممکن است ثابت یا متغیر باشد. برای مثال در حالت ثابت ممکن است سود حاصل از سرمایه‌گذاری ۲ برابر سرمایه‌ی اولیه‌ی شما باشد.  زمان دریافت سود به عملکرد کسب و کار در طول زمان بستگی دارد. 
• بدهی قابل تبدیل. این قرارداد به جای کسب سود نوعی بدهی به شمار می‌آید که وقتی استارتاپ به اهداف خاصی مانند رسیدن به مراحل بعدی تامین مالی استارتاپ دست پیدا کرد می‌تواند به سهام تبدیل شود. شما پس از اینکه استارتاپ توسط شرکت دیگری خریداری شد یا پس از عرضه‌ی عمومی سهام از طریق سرمایه‌گذاری خود درآمد کسب می‌کنید. 
• سهام. استارتاپ‌ها در مراحل بالاتر ممکن است به شما اجازه دهند که سهام شرکت را مانند سهام یک شرکت تجاری سهامی عام بخرید. توجه داشته باشید که نمی‌توانید سهام خود از استارتاپ را بفروشید. برای کسب درآمد از این نوع سرمایه‌گذاری در استارتاپ باید سهام خود را تا زمانی که توسط شرکت دیگری خریداری شود یا به صورت عمومی عرضه شود حفظ کنید. 
• سود سهام. استارتاپ‌های موفق در مراحل آخر این امکان را در اختیار سرمایه‌گذاران می‌گذارند که بتوانند سهام شرکت را که سالانه به آن سود تعلق می‌گیرد خریداری کنند. 

چرا باید در استارتاپ سرمایه‌گذاری کرد 

سرمایه‌گذاری در استارتاپ در حقیقت فرصتی بسیار عالی برای رشد و توسعه‌ی فناوری‌های جدید است. این امکان همچنین برای شما فراهم می‌شود که برای مشکلات و نیازهای موجود راه‌حل ارائه کنید. با این حال شاید این سوال مطرح شود که چرا باید در استارتاپ‌ها سرمایه‌گذاری کرد. در ادامه به دلایل و شرایط مختلفی که باعث می‌شود شما در یک استارتاپ سرمایه‌گذاری کنید می‌پردازیم. 

پتانسیل رشد 

خرید سهام در بازار بورس ایران بسیار خطرناک‌تر از سرمایه‌گذاری در استارتاپ است زیرا به ندرت جایی برای رشد نمایی وجود دارد. اگر یک استارتاپ را به عنوان محلی برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنید هیچ سقفی برای سود شما وجود نخواهد داشت. فرصت‌های بسیاری در استارتاپ برای گسترش و توسعه وجود دارد. در حقیقت اثر ضریب فزاینده در این سرمایه‌گذاری بسیار بالا خواهد بود. این همان چیزی است که هر سرمایه‌گذاری به آن نیاز دارد. 

حمایت از ایده‌های جدید 

سرمایه‌گذاری در استارتاپ ممکن است به مذاق شما خوش بیاید زیرا این سرمایه‌گذاری برای حمایت از کارآفرینانی با ایده‌های جدید است. اغلب افراد در آنچه که به آن علاقه دارند و می‌خواهند در دنیا ببینند سرمایه‌گذاری می‌کنند. سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها فرصتی عالی برای حمایت از چیزی است که می‌خواهید در دنیای واقعی ببینید. 

ارتباطات شخصی 

شاید برادر یا یکی از همسایگان شما به دنبال ارائه‌ی محصولی جدید باشد. ممکن است این ایده خلاقانه و آینده‌دار به نظر برسد. از این رو شما به احتمال زیاد می‌خواهید که از طریق سرمایه‌گذاری از برادر یا همسایه‌ی خود حمایت کنید. در حقیقت بسیاری از افراد به دلیل روابط شخصی از استارتاپ‌ها و طرح‌های نو حمایت می‌کنند. 

حس رضایت  

برای برخی از سرمایه‌گذاران، سرمایه‌گذاری در استارتاپ یک نوع فعالیتی به حساب می‌آید که به دلیل احساسی که به آن‌ها می‌دهد آن را انجام می‌دهند. برای مثال ممکن است شما به دنبال حس خوب کمک کردن به شخصی برای راه‌اندازی کسب و کار خود، هیجان و حس بی‌نظیر تماشای ایجاد و خلق یک چیز جدید یا حس خوب کسب اطلاعات درباره‌ی صنایع مختلف باشید. 

دلایل عدم سرمایه‌گذاری در استارتاپ 

سرمایه‌گذاری در استارتاپ نمی‌تواند گزینه‌ی مناسبی برای تمام افراد باشد. برای مثال این سرمایه‌گذاری برای افرادی که به دنبال سود کم‌خطر و قابل اطمینان هستند نمی‌تواند گزینه‌ی خوبی باشد. در واقع قبل از سرمایه‌گذاری در استارتاپ باید خصوصیات شخصی خود را در نظر بگیرید. در ادامه به چند دلیل که ممکن است شما را از سرمایه‌گذاری کردن در استارتاپ‌ها منصرف کند اشاره می‌کنیم. 

ریسک زیاد سرمایه‌گذاری در استارتاپ 

به دلیل عدم تناسب محصول-بازار، مشکلات بازاریابی، مشکلات تیمی یا سایر موارد حدود ۹۰ درصد از کل استارتاپ‌ها با شکست مواجه می‌شوند. در واقع ممکن است این سرمایه‌گذاری به قیمت از دست دادن کل سرمایه‌ برای شما تمام شود. به طور کلی زمانی سرمایه‌گذاری در استارتاپ می‌تواند به گزینه‌ی مناسبی برای شما تبدیل می‌شود که برای از دست دادن آنچه برای سرمایه‌گذاری در نظر گرفتید آماده باشید. برای کاهش خطر از دست دادن سرمایه بخشی از سرمایه‌ی خود را به سایر بازارها برای مثال صندوق‌های قابل معامله در بورس اختصاص دهید. 

غیر قابل تبدیل به پول 

اگر امروز در بازار بورس سهامی بخرید و فردا نظرتان نسبت به آن تغیر کند به راحتی می‌توانید آن را بفروشید. با این حال سرمایه‌گذاری در استارتاپ قابل تبدیل به پول نیست. در حقیقت وقتی شما در یک استارتاپ‌ سرمایه‌گذاری می‌کنید باید انتظار داشته باشید که پول شما حداقل برای سه تا پنج سال در دسترس نباشد. اگر چه ممکن است از طریق برنامه‌های ثانویه فرصت خروج داشته باشید اما این مساله تضمین شده نیست و شما باید بدانید که تحقق خواسته‌های شما مدت زیادی به طول خواهد انجامید. 

دیدن نتایج به زمان زیادی نیاز دارد 

حتی اگر یک استارتاپ موفق عمل کند ممکن است سال‌ها طول بکشد تا نتیجه‌ای از سرمایه‌گذاری شما حاصل شود. شما باید صبور باشید و قدرت آن را داشته باشید تا به سهام‌ خود فرصت دهید تا رشد کند. 

چه استارتاپی برای سرمایه‌گذاری مناسب است 

نحوه‌ی برخورد شما با سرمایه‌گذاری در استارتاپ به شرایط مالی شما و ویژگی‌های شخصیتی منحصر به فرد شما بستگی دارد. توصیه می‌شود که قبل از قراردادن سرمایه‌ی خود در این زمینه تحقیقات زیادی انجام دهید. شما باید قادر باشید قبل از سرمایه‌گذاری اولیه قادر به پاسخ دادن به این سوالات باشید. 

میزان آشنایی با استارتاپ 

درباره‌ی این استارتاپ چه می‌دانید؟ آیا این استارتاپ در زمینه‌ای است که با آن آشنایی دارید؟ آیا محصولی است که آن را به خوبی می‌شناسید؟ توصیه می‌شود در مواردی که آن‌ها را درک می‌کنید سرمایه‌گذاری کنید. 

اشتیاق استارتاپ به ایده‌ی خود 

آیا تیم استارتاپ به ایده‌ی خود علاقه دارد؟ ناب‌ترین ایده‌ها هم به دلیل عدم علاقه و تعصب تیم ممکن است با شکست مواجه شوند. استارتاپ‌های زیادی بوده‌اند که حتی با وجود پتانسیل زیاد برای رشد به دلیل تنبلی و عدم تلاش جای خود را به رقبا داده‌اند. از ارتباط با مشتریان گرفته یا استخدام تیم و تدوین استراتژی، اشتیاق داشتن برای یک کارآفرین موفق ضروری است. 

میزان تخصص استارتاپ در زمینه‌ی فعالیت خود 

آیا این استارتاپ در این حوزه تخصص دارد؟ استارتاپ باید نسبت به زیر و بم فضایی که در آن مشغول به کار است آگاه باشد. بنیان‌گذاران زیادی وجود داشته‌اند که حتی با وجود یک مدل تجاری اثبات شده با شکست مواجه شده‌اند. در حقیقت زمانی که آن‌ها درگیر آموختن اصول حوزه‌ی انتخابی خود بوده‌اند سایر رقبا در حال پیش بردن کسب و کار خود بوده‌اند. 

اندازه بازار استارتاپ 

اندازه بازار استارتاپ چقدر بزرگ است؟ داشتن یک بازار وسیع و در حال رشد برای استارتاپ از نان شب هم واجب‌تر است. در شرایطی که کسب و کاری، بازار مشخصی را هدف قرار دهد و به حدی روی ارائه‌ی محصول خود تلاش کند که از تمام رقبا در آن نیچه پیشی بگیرد دیگر راهی برای تبدیل شدن به یک شرکت بزرگ برای او وجود نخواهد داشت.  در حقیقت در این شرایط آموزش مشتری و رشد اندازه‌ی بازار تقریبا غیرممکن است. 

ایده‌ی استارتاپ 

چرا این ایده؟ چرا حالا؟ آیا این ایده پیش از این امتحان شده است؟ اگر پاسخ این سوال آری است چرا تا امروز کسی به سراغ این ایده نرفته است. به خاطر داشته باشید هیچ ایده‌ای تنها به خاطر بکر بودن نمی‌تواند ایده‌ی خوبی باشد. علاوه بر این اگر این ایده پیش از این امتحان شده است چرا شکست خورده است؟ چه چیزی استارتاپ را متمایز می‌کند؟ 

آیا شما باید به فکر سرمایه‌گذاری در استارتاپ باشید 

همانطور که اشاره شد پاسخ این سوال که آیا باید به فکر سرمایه‌گذاری در استارتاپ باشید یا خیر بستگی زیادی به شرایط شما دارد. آیا وضع مالی شما خوب است؟ آیا به دنبال راهی برای پس‌انداز هستید؟ آیا مشکلی در پرداخت بدهی‌های خود ندارید؟ 

از آنجایی که سرمایه‌گذاری در استارتاپ مستعد ضرر است این گزینه‌ نمی‌تواند گزینه‌ی مناسبی برای افرادی باشد که پس‌انداز کافی برای بازنشستگی خود کنار نگذاشته‌اند. به همین دلیل در گذشته سرمایه‌گذاری در استارتاپ تنها برای سرمایه‌گذارانی با درآمد قابل توجه با ارزش خالص دارایی قابل توجه امکان‌پذیر بود. 

حال که پلت‌فرم‌های سرمایه‌گذاری جمعی امکان سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها را برای تمام اقشار جامعه فراهم کرده است بهتر است قبل از شروع سرمایه‌گذاری اصول زیر را در نظر بگیرید: 

با یک مشاور مالی صحبت کنید 

از آنجایی که ریسک سرمایه‌گذاری در استارتاپ بسیار بالا است اغلب مشاوران مالی ترجیح می‌دهند که این گزینه را به شما پیشنهاد نکنند. از این رو شما باید خودتان دست به کار شوید و با آن‌ها درباره‌ی این موضوع صحبت کنید تا آینده‌ی انتخاب شما را شرح دهند. 

با مقادیر کم سرمایه‌گذاری کنید 

به دلیل نوسان‌های بسیار زیاد موجود بهتر است با مقدار کم پا به این دنیا بگذارید. توصیه می‌شود بیشتر از ۵ درصد از سرمایه‌ی خود را وارد این فضا نکنید. 

برای از دست دادن همه چیز آماده باشید 

پولی که شما به سرمایه‌گذاری در استارتاپ اختصاص می‌دهید نباید وجهی باشد که برای تحصیل در دانشگاه یا بازنشستگی خود در نظر گرفته‌اید. برای مثال شما نباید پولی را وارد این بازی کنید که در نهایت منجر به از دست دادن خانه‌ی خود یا زیر بار قرض رفتن شود. 

بزرگترین نگرانی که در زمینه‌ی سرمایه‌گذاری در استارتاپ وجود دارد این موضوع است که این سرمایه‌گذاری اغلب برای افرادی که از پس‌انداز کردن پول برای دست یافتن به اهداف خود عقب مانده‌اند بیشتر جذاب است. آن‌ها ممکن است احساس کنند که استارتاپ همان خانه‌ای است که نتوانسته‌اند به آن دست پیدا کنند. با این حال اغلب این افراد توانایی پذیرفتن این میزان خطر را ندارند. از این رو توصیه می‌شود قبل از وارد شدن به فضای سرمایه‌گذاری در استارتاپ شرایط به دوش کشیدن این بار سنگین را فراهم کنید. 

سخن آخر 

از آنجایی که در سال‌های اخیر استارتاپ‌ها توانسته‌اند تغییر و تحول چشمگیری در صنایع مختلف رقم بزنند توجه‌ زیادی را به خود جلب کرده‌اند. در حقیقت از آنجایی که سرمایه‌گذارانی که در گذشته ریسک کرده و پول خود را صرف راه‌اندازی یک استارتاپ کرده‌اند امروز به سودی چندین برابر دست‌ یافته‌اند برخی از افراد به سرمایه‌گذاری در استارتاپ علاقه‌مند شده‌اند. 

با این حال ریسک این سرمایه‌گذاری بسیار بالا است و سود حاصل از آن در کوتاه‌مدت در دسترس نخواهد بود. بهتر است قبل از تزریق پول خود در یک استارتاپ ویژگی‌های شخصیتی و روحیات خود را در نظر بگیرید. علاوه بر این اگر تصمیم گرفتید که وارد این بازی شوید توصیه می‌شود با انجام تحقیقات کامل درباره‌ی گزینه‌ی خود با چشم باز سرمایه‌گذاری کنید. 

شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر و همچنین پاسخ سوالات خود با کارشناسان ما در مایا در طول شبانه‌روز به صورت آنلاین صحبت کنید. علاوه بر این فرصت‌های متنوع سرمایه‌گذاری در مایا وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها بهره ببرید. از این رو برای سرمایه‌گذاری آگاهانه می‌توانید با کارشناسان ما در تیم مایا ارتباط برقرار کنید تا شما را به سمت مسیر درست سرمایه‌گذاری هدایت کنند. 

شتاب‌دهنده بستری برای یاری رساندن، ارائه مشاوره، آموزش و پشتیبانی به استارتاپ‌ها با همکاری سازمان‌ها و سرمایه‌گذاران مختلف در سراسر جهان فراهم می‌کند. در حقیقت برنامه‌های شتابدهی برای کم کردن بار رقابت از روی دوش کسب و کارها شکل گرفته‌اند. 

اگر چه شما می‌توانید با یک تیم قوی و با استعداد، مشتری‌های وفادار و دوستان و اطرافیان که از شما پشتیبانی مالی و عاطفی می‌کنند کسب و کار خود را پیش ببرید اما بدون شک تنهایی رقابت کردن در این بازار کاری آسان نخواهد بود. 

شتاب‌دهنده استارتاپ برای هر کسب و کاری مناسب نیست زیرا برنامه‌های شتابدهی علاوه بر رقابتی بودن می‌توانند طاقت‌فرسا باشند. با این حال این برنامه‌ها توانسته‌اند کسب و کارهای نوپایی مانند دراپ‌باکس و ایربی‌ان‌بی را به شرکت‌های بنیادین در سطح جهان تبدیل کنند. 

اما شاید این سوال مطرح شود که شتاب‌دهنده چیست و چه چیزی را برای استارتاپ‌ها به ارمغان می‌آورد. آیا برای کسب و کار من می‌تواند مفید باشد؟ در این یادداشت علاوه بر پاسخ دادن به این سوال‌ها به بررسی تفاوت شتاب‌دهنده‌ها با مراکز رشد هم خواهیم پرداخت. در ادامه با مایا همراه باشید. 

شتاب‌دهنده استارتاپ 

استارتاپ‌ها به طور معمول پس از پیوستن به برنامه‌های شتاب‌دهنده، آموزش، منتورینگ، شبکه‌سازی و تامین سرمایه‌ی اولیه دریافت می‌کنند. برنامه‌های شتاب‌دهی برنامه‌های فشرده‌ی دو تا سه ماهه هستند که شرکت‌های تازه تاسیس برای تسریع رشد کسب و کار خود از آن‌ها بهره می‌برند.  

لازم به ذکر است که اغلب شتاب‌دهنده‌ها به صورت گزینشی عمل می‌کنند. از این رو استارتاپ باید برای شرکت در این برنامه‌ها از حداقل‌هایی مانند تیم ثابت، حداقل محصول پذیرفتنی و مشخصات مشتری هدف برخوردار باشد. 

اغلب استارتاپ‌ها به امید رهایی از مشکلات تامین مالی مستقیم از طرف سرمایه‌گذار به یک شتاب‌دهنده روی می‌آورند. برخی از برنامه‌های شتاب‌دهی سرمایه‌ی مورد نیاز استارتاپ را به ازای سهم چند درصدی از سهام استارتاپ در اختیار آن‌ها می‌گذارد. با این حال در بعضی از برنامه‌ها مقداری از سرمایه بدون هیچ چشم‌داشتی در اختیار استارتاپ‌ها گذاشته می‌شود.  

استارتاپ‌ها برای آماده‌سازی به منظور پیوستن به شتاب‌دهنده‌ها به طور معمول نیازی به تامین سرمایه اولیه ندارند. با این حال باید در نظر گرفت برای تولید یک محصول، گردآوری یک تیم و جذب مشتری‌ مقداری پول لازم است تا استارتاپ واجد شرایط باشد. این مقدار سرمایه‌ی اندک را می‌توان از طریق بوت استرپینگ یا کمک مالی از طرف دوستان و اطرافیان تامین کرد. 

در چند دهه گذشته تعداد شتاب‌دهنده‌های استارتاپ به طور قابل توجه‌ای افزایش یافته است. آمارها نشان می‌دهند که برنامه‌های شتاب‌دهی از صفر برنامه در سال ۲۰۰۵ به ۲۰۰ برنامه در سال ۲۰۱۵ و بیش از ۲۰۰ برنامه در سال‌های گذشته رسیده‌اند. 

برنامه‌های یک شتاب‌دهنده استارتاپ برای تمام طرفین درگیر از جمله استارتاپ، سرمایه‌گذاران و اقتصاد نفع دارد. با این حال آن‌ها تنها برنامه‌ی توسعه و رشد موجود برای استارتاپ‌ها به شمار نمی‌آیند. اغلب اوقات شتاب‌دهنده‌ها با مراکز رشد (انکوباتورها) اشتباه گرفته می‌شود. در ادامه به بررسی تفاوت‌ آن‌ها و آنچه باعث برجسته شدن یک شتاب‌دهنده می‌شود می‌پردازیم. 

مرکز رشد یا انکوباتور چیست 

 قبل از پرداختن به مقایسه ویژگی‌های انکوباتورها با شتاب‌دهنده‌ها ابتدا باید به تعریف دقیقی از مراکز رشد برسیم. 

برخی از مراکز رشد نامزدهای خود را از طریق یک فرآیند گزینش انتخاب می‌کنند. با این حال ممکن است مرکز رشد تنها با شرکت یا کارآفرینی همکاری کند که از شبکه‌ی مشاوران او عبور کرده باشد. برخی از این مراکز روی بازارهای عمودی خاصی تمرکز دارند. برای مثال انکوباتور Monarq برنامه‌های حمایتی خود را به استارتاپ‌هایی با محوریت زنان اختصاص داده است. 

برخی از مراکز رشد وقت و منابع خود را به حمایت از کسب و کارها یا کارآفرینان یک موقعیت جغرافیایی خاص اختصاص داده‌اند. در این حالت ممکن است از شرکت‌کنندگان در برنامه‌ی این مراکز رشد خواسته شود که برای یک بازه‌ی زمانی محدود یا نامحدود به ارائه خدمات در آن محل بپردازند. 

شرکت‌کنندگان در برنامه‌های مراکز رشد وقت خود را با سایر کارآفرینان می‌گذارنند تا ایده‌های خود را انسجام ببخشند، مناسب‌ترین محصول برای بازار را مشخص کنند و در انتها یک برنامه‌ی کاری برای آینده تنظیم کنند. در این مرحله همچنین به بررسی مالکیت معنوی پرداخته می‌شود. 

برنامه‌های مراکز رشد به طور معمول چند ماه طول می‌کشند و در انتهای برنامه کارآفرین یک نمونه‌ی آزمایشی را به سرمایه‌گذاران و سایر افراد فعال در شبکه‌ی مرکز رشد ارائه می‌دهد. 

تفاوت شتاب‌دهنده و مرکز رشد (انکوباتور) 

انکوباتور به کارآفرینان کمک می‌کند تا ایده‌های کسب و کار خود را عملی کنند در حالی که یک شتاب‌دهنده رشد استارتاپ موجود با حداقل محصول (MVP) را تسریع می‌بخشد. مراکز رشد در یک بازه‌ی زمانی تا زمان ارائه‌ی ایده یا محصول به سرمایه‌گذار یا مصرف‌کننده در کنار کارآفرین می‌مانند. 

برای درک بهتر تفاوت ویژگی‌های شتاب‌دهنده‌ها و مراکز رشد در جدول زیر خصوصیات آن‌ها با یکدیگر مقایسه شده است. 

آیا کسب و کار شما برای پیوستن به یک شتاب‌دهنده آماده است 

شاید این سوال مطرح شود که آیا پیوستن به یک شتاب‌دهنده برای شما مناسب است یا خیر. اگر به فکر استفاده از خدمات شتابدهی هستید باید ابتدا به سوال‌های زیر پاسخ دهید تا مشخص شود که آیا شما برای این کار آماده هستید یا خیر. 

آیا شما به سرعت رشد خواهید کرد؟ اگر شرکت شما توانسته به نرخ چشم‌گیری از مشتری و کارمند دست پیدا کند به احتمال زیاد برای پیوستن به یک شتاب‌دهنده به منظور حرکت به سمت سطوح بالاتر آماده است. 

آیا شما برای منتورینگ تخصصی آماده هستید؟ آیا می‌توانید مشکلات‌ خود را بیان کنید؟ اگر سوالات بی‌جواب خاصی دارید که تنها متخصصان می‌توانند به آن‌ها پاسخ دهند وقت آن است که به یک برنامه‌ی شتاب‌دهی بپیوندید. 

آیا مشتری دارید و پروفایل مشتری هدف خود را مشخص کرده‌اید؟ شتاب‌دهنده برای استارتاپی می‌تواند مفید باشد که می‌دانند قرار است محصول خود را به کسی بفروشند و همچنین به تحقیق گسترده برای تعمیق بخشیدن به پروفایل مشتری خود علاقه دارند. 

آیا شما مایل به نقل مکان هستید؟ برای استفاده از تمام منابع و پیشنهادهای برخی از شتاب‌دهنده‌ها به جابجایی فیزیکی نیاز است. شما به این نقل مکان به چشم یک فداکاری کوچک برای دستیابی به اهداف بزرگ‌تر و رشد کسب و کار خود نگاه کنید. 

توان پرداخت هزینه‌ها را دارید؟ اگر چه یکی از وظایف اصلی یک شتاب‌دهنده تامین سرمایه‌ی اولیه است اما الزامی در پرداخت هزینه‌ها از طرف برنامه‌ی شتابدهی وجود ندارد. قبل از هر چیزی اطمینان حاصل کنید که تیم و کسب و کار شما قادر به پرداخت هزینه‌های چند ماهی را که به طور فشرده صرف رشد خود می‌کنید دارد. 

اگر کنکجاو هستید که بدانید یک شتاب‌دهنده چه مزیتی برای شما به دنبال دارد در بخش بعد با ما همراه باشید. 

یک شتاب‌دهنده چگونه به شما کمک می‌کند 

تمام شتاب‌دهنده‌ها به یک روش فعالیت نمی‌کنند اما به طور کلی می‌توان گفت روند مشابه‌ای را دنبال می‌کنند. اگر به دنبال همکاری با یک شتاب‌دهنده استارتاپ هستید مراحل زیر را از ابتدا تا انتها انجام دهید. 

۱. شتاب‌دهنده خود را انتخاب کنید 

صدها برنامه‌ی شتاب‌دهی در ده‌ها شهر مختلف وجود دارد. این برنامه‌ها بسته به مکان، صنعت، متخصصان فعال در برنامه، فرصت‌های تامین اعتبار و نوع شبکه‌ای که شما را به آن متصل می‌کنند متفاوت هستند.  

بیشتر شتاب‌دهنده‌های ایرانی در شهرهای بزرگی مانند تهران، شیراز و اصفهان مستقر شده‌اند. با این حال شما می‌توانید خود را محدود به منابع داخلی نکنید و به سراغ یک شتاب‌دهنده‌ استارتاپ فعال در خارج از کشور بروید. همه چیز بستگی به شرایط شما دارد. 

برای پیدا کردن یک شتاب‌دهنده‌ مناسب چه مواردی را باید در نظر گرفت 

قبل از ارسال درخواست خود بهتر است تحقیقات گسترده‌ای درباره‌ی شتاب‌دهنده‌ها انجام دهید تا مناسب‌ترین گزینه برای کسب و کار خود را مشخص کنید. برای پیدا کردن گزینه‌ی مناسب موارد زیر را در نظر بگیرید: 

• تایید اجتماعی. کدام استارتاپ حاصل برنامه‌های کدام شتاب‌دهنده است؟ چه میزان بودجه‌ای دریافت کرده‌اند؟ مطمئن شوید که آن‌ها امروز کسب و کاری موفق هستند. نام و اعتبار در دنیای کارآفریینی مانند سایر حوزه‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است در ارتباط بودن با یک شتاب‌دهنده معتبر می‌تواند به رشد کسب و کار شما پس از پایان برنامه شتاب‌دهی کمک کند. 
• روابط و شبکه‌ها. هر شتاب‌دهنده استارتاپی می‌تواند روابط و شبکه‌ی خاصی در اختیار شما بگذارد. علاوه بر این شما باید بررسی کنید که هر کدام از شتاب‌دهنده‌ها چه نوع متخصص و مربی در اختیار شما می‌گذارند. آیا آن‌ها با کسب و کار شما مرتبط هستند؟ شبکه‌ای که در برنامه‌ی شتاب‌دهی به دست می‌آورید یکی دیگر از عواملی است که موفقیت شما را پس از پایان برنامه‌ی شتاب‌دهی تضمین می‌کند. 
• صنعت. برخی از شتاب‌دهنده‌ها با شرکت‌های دیجیتال مارکتینگ همکاری می‌کنند. برخی از آن‌ها در زمینه‌ی امور مالی تخصص دارند. ممکن است برخی از آن‌ها در حوزه‌ی امنیت سایبری فعالیت کنند. به دنبال برنامه‌ای باشید که با محصول و کسب و کار شما همسو باشد تا بتوانید از منابع آن بهره ببرید. 

• مکان. همانطور که اشاره شد شما می‌توانید خود را به مرزها محدود نکنید. با این حال به خاطر داشته باشید که برای حضور در برنامه‌های یک شتاب‌دهنده به احتمال زیاد به جابجایی و نقل مکان نیاز پیدا خواهید کرد. از این رو امکان دور شدن از محل زندگی بسیار دشوار است. به این دلیل بهتر است با در نظر گرفتن توان و شرایط استارتاپ خود عمل کنید. 

۲. ارسال درخواست برای شتاب‌دهنده 

عکس سوم 

پیوستن به یک شتاب‌دهنده استارتاپ امری بسیار دشوار است. معروف‌ترین برنامه‌های شتاب‌دهی در دنیا تنها ۱ تا ۳ درصد برنامه‌های خود را می‌پذیرند. 

برای کسب رتبه در بین تمام درخواست‌ها باید روند ارسال درخواست خود را جدی بگیرید. شما به احتمال زیاد علاوه بر تقاضای کتبی باید در چند مصاحبه مستقیم حضوری شرکت کنید. 

یک شتاب‌دهنده چه انتظاری از متقاضیان دارد 

اغلب شتاب‌دهنده‌ها به دنبال ویژگی‌ها و خصوصیت‌های مشابه‌ای هستند. برای استفاده از خدمات شتابدهی یک شتاب‌دهنده مطمئن شوید ویژگی‌های زیر را در تقاضانامه‌ی خود بگنجانید: 

• آموزش‌پذیر بودن. اگر متخصصان برنامه‌های شتاب‌دهنده راهنمایی و آموزشی در اختیار شما بگذارند آیا آن‌ها را می‌پذیرید؟ آیا قرار است پیشنهادهای آن‌ها را به کار بگیرید و به نظرات تخصصی آن‌ها درباره‌ی کسب و کار، محصول و رشد خود گوش دهید یا خیر؟ تواضع و آموزش‌پذیر بودن شما برای شتاب‌دهنده‌ها بسیار حائز اهمیت است. 
• حداقل محصول پذیرفتنی (MVP) و مشتریان واقعی. بدون یک محصول پذیرفتنی و پروفایل مشتری هدف شتاب‌دهنده‌ها به تقاضانامه‌ی شما توجه نخواهند کرد. 
• مزیت رقابتی. چه چیزی استارتاپ شما را متمایز می‌کند؟ آیا می‌توانید مزیت رقابتی و ارزش پیشنهاد خود را در یک تا دو جمله با داده‌های واقعی ارائه دهید؟ به خاطر داشته باشید که یک شتاب‌دهنده  هزاران درخواست را بررسی می‌کند. با روایت صحیح داستان خود شانس دیده شدن و به خاطر سپرده شدن را افزایش دهید. فراموش نکنید که شتاب‌دهنده‌ها مانند شما به دنبال بهره‌مندی از موفقیت کسب و کار شما هستند. 

• تیم قدرتمند. چه کسی کسب و کار شما را به سمت موفقیت سوق می‌دهد؟ شتاب‌دهنده تنها به دنبال یک محصول قدرتمند نیستند. آن‌ها همچنین به دنبال یک تیم قدرتمند و با استعداد هستند. اگر مهارت‌های تیم شما با نیازهای کسب و کارتان مطابقت داشته باشد و پویایی منسجمی از خود نشان دهید احتمال پذیرفته شدن درخواست شما افزایش پیدا می‌کند. 
• شبکه. آیا قبل از ارسال درخواست به منظور استفاده از خدمات شتاب‌دهنده با سایر فعالان در صنعت خود ارتباط برقرار کرده‌اید؟ نمایش یک شبکه‌ی قدرتمند می‌توانند به خوبی این مساله را منعکس کند که شما برای گسترش کار خود آماده هستید. به خاطر داشته باشید نام بردن افراد مشهور و فعال در حوزه‌ی کاری خود نمی‌تواند به اندازه‌ی یک شبکه‌ی منسجم به شما کمک کند. 

۳. تمرکز، یادگیری و رشد 

فرآیند ارسال درخواست و گزینش بسیار دشوار است اما پس از پذیرفته شدن سفر شما آغاز می‌شود. برای جابجا شدن به محل شتاب‌دهنده، گردآوری تیم خود و شروع کردن آماده باشید. 

در یک برنامه شتابدهی منتظر موارد زیر باشید: 

• فضای کاری در اختیار شما گذاشته می‌شود تا تیم شما بتواند روی برنامه‌ی شتاب‌دهنده  و فرصت‌های آموزشی تمرکز کند. 
• سمینارها و کارگاه‌های آموزشی در موضوع‌های مختلف از جمله مشاوره‌ی حقوقی و تولید محصول برگزار می‌شود. 
• فرصت منتورینگ گروهی و فردی به کمک متخصصان حوزه‌ی کسب و کار شما، سرمایه‌گذاران و سایر بنیان‌گذاران فراهم می‌شود. 
• فرصت شبکه‌سازی با سرمایه‌گذاران و سایر استارتاپ‌های نوپا و همچنین رهبران بازار برای شما فراهم می‌شود که می‌تواند منجر به کمک مالی و جذب در آینده شود. 

۴. ارائه مدل کسب و کار برای دریافت سرمایه‌ی مورد نیاز 

آنچه که یک شتاب‌دهنده را از یک مرکز رشد متمایز می‌کند نحوه‌ی خروج استارتاپ‌ها از برنامه‌های شتابدهی است. در انتهای برنامه شما باید مدل کسب و کار خود را در یک روز ارائه دهید.  

این ارائه به این دلیل در نظر گرفته شده است که شرکت‌کننده تمام چیزهایی که طی یک برنامه آموخته است و روی آن‌ها کار کرده است را به اشتراک بگذارد.این فرآیند همچنین برای تامین سرمایه و دریافت بودجه در نظر گرفته شده است. 

پس از پایان برنامه فارغ‌التحصیلان شتاب‌دهنده از پشتیبانی مستقیم و غیرمستقیم بهره‌مند خواهند شد. این پشتیبانی‌ها عبارتند از: 

• روابط عمومی 

• روابط و شبکه‌های حرفه‌ای 
• منابع انسانی  
• مشارکت هیئت مدیره 
• فضای کار 
• روابط مادام العمر و یک شبکه‌ی قوی از فارغ‌التحصیلان 

سخن آخر 

با توجه به مطالب بیان شده پاسخ این سوال که آیا پیوستن به شتاب‌دهنده استارتاپ می‌توانید مفید باشد یا خیر به شرایط شما و آنچه که می‌خواهید بستگی دارد. اگر چه ممکن است شتاب‌دهنده آینده‌ی شما را تغیر دهد اما به خاطر داشته باشید از آنجایی که به فداکاری زیادی نیاز دارد که برای ماه‌ها زمان و انرژی و منابع خود را باید به آن اختصاص دهید ممکن است برای شما گزینه‌ی مناسبی نباشد.  

شما نمی‌توانید دو شتاب‌دهنده استارتاپی را پیدا کنید که یکسان عمل کنند. در حقیقت صرف نظر از اینکه در کدام حوزه فعالیت می‌کنید یا چه نوع محصولی را ارائه می‌کنید یک شتاب‌دهنده برای شما وجود دارد. برای یافتن برنامه مناسب و استفاده‌ی حداکثری از تجربه شتاب‌دهنده خود توصیه می‌شود نکات بیان شده را جدی بگیرید تا بتوانید بر اساس توان و شرایط خود تصمیم بگیرید. 

شما همچنین می‌توانید با برقراری ارتباط با کارشناسان ما علاوه بر یافتن پاسخ سوال‌های خود از خدمات شتابدهی مایا هم استفاده کنید تا فرآیند رشد و توسعه‌ی کسب و کار خود را تسریع ببخشید.